Dla mediów

Dla mediów

Czerniak – lepiej zapobiegać niż leczyć

12.06.2025

• Rośnie liczba osób chorujących na czerniaka skóry.
• W 2016 roku leczeniem tego nowotworu objętych było niewiele ponad 800 pacjentów; w 2024 – ponad 1200.
• Koszty leczenia tej choroby na przestrzeni dziewięciu lat wzrosły z ponad 5 mln zł do około 17,5 mln złotych.
• Przykładowe (rekordowe) koszty leczenia to: w przypadku jednego z pacjentów to prawie 3 mln złotych (od 2014 r.) oraz około 1,8 mln zł (w przypadku kolejnego pacjenta – od 2014 r.).

Czerniak należy do jednego z najbardziej złośliwych nowotworów skóry i powstaje z komórek barwnikowych. Najczęściej pojawia się w miejscach narażonych na ekspozycje słońca: twarzy, głowie, szyi ale również w błonach śluzowych, oku czy pod paznokciami. Jest groźny ale możliwy do wyleczenia. Najskuteczniejszą bronią przed czerniakiem jest profilaktyka oraz wczesne rozpoznanie.

Najczęściej na zachorowanie narażone są osoby:

• o jasnej karnacji,
• z dużą liczbą znamion barwnikowych,
• po przebytych oparzeniach słonecznych (nawet w dzieciństwie),
• nie tolerujące słońca (trudno opalające się),
• często  przebywające na słońcu (szczególnie w okresie letnim w godz. 11-16),
• korzystające z solarium.
• obciążone genetycznie (jeśli w rodzinie występowały przypadki zachorowania  na czerniaka lub inne nowotwory skóry).

Jak zminimalizować ryzyko zachorowania na czerniaka skóry?

• Na bieżąco (przynajmniej raz w miesiącu) kontroluj swoje znamiona na skórze wykorzystując zasadę ABCDE.
  – A – Asymetria (sprawdź czy znamię nie ma przypadkiem nieregularnego kształtu),
  – B – Brzegi (czy brzegi są poszarpane, nierówne),
  – C – Kolor – (nietypowy; czarny, czerwony, różnokolorowy),
  – D – Duży rozmiar  (powyżej 6 mm),
  – E – Ewolucja – znamię ulega zmianie (rośnie, zmienia się, swędzi, krwawi).
• Używaj kremów z filtrem.
• Chroń głowę (czapka z daszkiem, kapelusz).
• Noś okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV.
• Nie korzystaj z solarium.

W przypadku zauważenia niepokojących zmian zgłoś się do lekarza rodzinnego (POZ), który wystawi skierowanie do dermatologa. Listę poradni specjalistycznych można sprawdzić pod adresem:

https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/PrzychodnieSpecjalistyczne

Narodowy Fundusz Zdrowia finansuje wizyty u specjalistów, badania diagnostyczne i leczenie choroby.

Według danych Świętokrzyskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Kielcach w 2024 r. leczeniem czerniaka było objętych 1243 mieszkańców województwa, a koszty leczenia wyniosły ponad 17,5 mln zł.

Od 2016 do 2024 roku – koszty leczenia tej choroby w woj. świętokrzyskim to ponad 100 mln zł.

Pamiętaj! Wczesne wykrycie niepokojącej zmiany skórnej zwiększa szanse wyleczenia!